Սքորինգ
ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՔՈՐ ԳՆԱՀԱՏԱԿԱՆԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
Վարկային պատմության էությունը.
Վարկային պատմությունը ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի ֆինանսական պարտավորությունների վերաբերյալ տեղեկատվության ամբողջությունն է, որը ցույց է տալիս վերջինիս ֆինանսական պարտավորությունների կամ դրանց կատարման պատմությունը:
Վարկային պատմության մեջ ներառվում են հարցման պահին նախորդող 5 տարիների վերաբերյալ տվյալները, և այն ձևավորվում է`
անձի ստացած ֆինանսավորումներից, այդ թվում՝
o դրանց քանակից և գումարից,
o յուրաքանչյուր ֆինանսավորման գումարից, տեսակից, ժամկետներից, դրա գծով վարկատուի կողմից կիրառվող անվանական տոկոսադրույքից,
o ֆինանսավորման ապահովում հանդիսացող գրավների վերաբերյալ տեղեկատվությունից,
վարկից բխող մարումների կատարման պարտաճանաչությունից (օրինակ` ժամանակին են վճարվել տոկոսներն ու մայր գումարը, թե՝ ոչ),
այլ անձանց տրամադրված երաշխավորություններից, դրանց քանակից և գումարից, յուրաքանչյուր երաշխավորությամբ ապահովված վարկի տեսակից, ժամկետներից և գրավների վերաբերյալ տեղեկատվությունից,
ֆինանսավորումների և երաշխավորությունների գծով ժամկետանց օրերի/գումարների առկայությունից, ինչպես նաև դրանց համար սահմանված տույժ ու տուգանքներից,
չվճարված կամ ուշացված կոմունալ վճարներից:
Վարկային պատմությունը չի պարունակում անձնական բնույթի տվյալներ, ինչպես օրինակ անձի էթնիկական պատկանելիություն, կրոնական և քաղաքական հայացքներ, սոցիալական վիճակ և այլն:
Վարկային սքոր գնահատականի էությունը և տեսակները.
Վարկային սքոր գնահատականը ցուցանիշ է, որը ձևավորվում է վարկային պատմության հիման վրա և ցույց է տալիս՝ որքանով է տվյալ անձը պարտաճանաչ որպես վարկառու:
Վարկ ունեցած չլինելու պարագայում անձը չի կարող ունենալ նաև սքոր գնահատական:
«ՎԵԼՈՔՍ» ՎՄ ՍՊԸ ավտոմատացված համակարգի միջոցով տրամադրվող սպառողական վարկի դեպքում կիրառվում են սքորի հետևյալ տեսակները՝
Սեփական սքոր
FICO Score (մանրամասները՝ https://acra.am/?page_id=609&lang=hy հղմամբ)
Սքորերի հիմքում ընկած հիմնական գործոններն են՝
o վարկերի մարումների պատմություն,
o վարկային պատմության վաղեմություն,
o ծանրաբեռնվածություն (գործող վարկերի քանակ և տեսակ),
o նոր վարկային դիմումների քանակ,
o եկամուտներ,
o գործող վարկերի ապահովվածություն հանդիսացող միջոցներ:
Վարկային հարցման ազդեցությունը սքոր գնահատականի վրա.
Կախված վարկային հարցման տեսակից՝ այն կարող է ազդել ԱՔՌԱ վարկային բյուրոյի կողմից կիրառվող սքորի տեսակների՝ ԱՔՌԱ սքոր և ՖԱՅԿՈ սքոր, ինչպես նաև ֆինանսական կազմակերպությունների կողմից կիրառվող սեփական սքոր գնահատականների վրա:
Հարցումների նպատակների և վարկային սքոր գնահատականի վրա դրանց ազդեցության վերաբերյալ մանրամասները ներկայացված են ստորև աղյուսակում.վ
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Վարկային Հարցման նպատակ Ազդեցությունը վարկային սքորի վրա
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Նոր վարկային դիմում Նվազեցնում է
Գործող վարկի մոնիտորինգ Չի ազդում
Այլ ծառայությունների առաջարկ Չի ազդում
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Վարկային պատմության և սքոր գնահատականի կարևորությունը.
Վարկային պատմությունը և սքոր գնահատականը կարևոր են, քանի որ վարկի համար դիմելուց, բանկը կամ վարկային կազմակերպությունը, մինչև վարկ տրամադրելու որոշում կայացնելը, ուսումնասիրում է դիմումատուի վարկային պատմությունն ու գնահատում, թե որքանով է պատասխանատու վերջինս՝ որպես վարկառու:
Ձևավորված «Վատ վարկային պատմությունը» կարող է հանդիսանալ ֆինանսավորման տրամադրման մերժման պատճառ:
Սխալ կամ թերի տվյաների շտկում.
Եթե վարկառուի վարկային պատմության մեջ առկա են վարկատու կազմակերպության կողմից տրամադրված սխալ կամ թերի տվյալներ, ապա պարզաբանման և ուղղման նպատակով վարկառուն կարող է ուղղակիորեն համապատասխան գրավոր դիմում ներկայացնել տվյալ կազմակերպությանը վերջինիս մասնաճյուղային ցանցի, հեռահար համակարգերի էլ․փոստի միջոցով։
Սխալ կամ թերի տվյալ հայտնաբերելու դեպքում վարկառուն կարող է դիմել նաև "ԱՔՌԱ Քրեդիտ Ռեփորթինգ" ՓԲԸ-ին, այսուհետ՝ Վարկային բյուրո: Այդ նպատակով անհրաժեշտ է Վարկային բյուրոյին ներկայացնել համապատասխան գրավոր դիմում կամ դիմել էլեկտրոնային եղանակով՝ առցանց ռեժիմում "Իմ ԱՔՌԱ" անձնական գրասենյակից:
Վարկային բյուրոյի կողմից տրամադրված վարկային զեկույցների վերաբերյալ հաճախորդների բողոքների ընդունման/ստացման, քննարկման և վերջիններիս արձագանքման գործընթացը, գործողությունների հաջորդականությունը սահմանվում է "ԱՔՌԱ Քրեդիտ Ռեփորթինգ" ՓԲԸ-ի "Վեճերի լուծման ընթացակարգ"-ով:
Վարկային պատմության և սքոր գնահատականի բարելավման քայլեր.
Վարկային պատմությունը և սքոր գնահատականը հնարավոր է բարելավել՝ շտկելով դրանք վատթարացնող հիմնական պատճառները, դրսևորելով պարտաճանաչ վարքագիծ և ճիշտ կառավարելով վարկային բեռն՝ այն համադրելով ընթացիկ եկամուտների հետ․ մասնավորապես՝ հարկավոր է՝
· առկայության դեպքում մարել գործող ժամկետանց պարտավորությունները, այդ թվում՝ ապահովելով գործող երաշխավորությունների գծով առկա ժամկետանց պարտավորությունների մարումը,
· թեթևացնել վարկային բեռը` մասամբ կամ ամբողջությամբ մարելով գործող վարկերը կամ առկայության դեպքում նվազեցնելով գործող երաշխավորությունների քանակը և գումարը,
· գործող վարկերի գծով վճարումներն իրականացնել գրաֆիկին համապատասխան և թույլ չտալ դրանց գծով պարտավորությունների կատարման ուշացումներ,
· վերահսկել գործող երաշխավորությունների գծով մարումների իրականացումը՝ համաձայն տվյալ երաշխավորությամբ ապահովված պարտավորության սահմանված գրաֆիկի,
· երաշխավորություն տրամադրելիս ուշադրություն դարձնել տվյալ անձի վարկային պատմությանը և վերջինիս վարքագծին՝ որպես վարկառու,
· հաճախակի չդիմել նոր վարկերի ստացման համար՝ բացառելով նոր վարկային հարցումների բացասական ազդեցությունը սքոր գնահատականի վրա։
Մանրամասները՝ abcfinance.am և acra.am հղումներում։